مفاهیم دینی با زبان هنر

نمایشگاه عکس آیین حج از 12 مهر تا 6 آبان به میله‌های آهنی دانشگاه تهران را که چندین دهه بدون تغییر مانده، تنوعی بخشیده است.عابرانی که از پیاده‌روی شمالی خیابان انقلاب می‌گذرند، مرز دانشگاه تهران با خیابان را تماشا می‌کنند، دقایقی از افکاری که در مسیر یکنواخت همیشگی به اجبار سراغشان می‌آید دور می‌شوند و ملیت‌ها و آیین‌های مختلف را در حج می‌بینند.

جمشید بایرامی پیشنهاد برگزاری این نمایشگاه را به سازمان فرهنگی هنری شهرداری ارایه کرده و چنانکه در یکی از مصاحبه‌هایش گفته است، موفق شده با کمک شهرداری 100 عکس یک‌متر در یک‌متروهشتاد در فاصله خیابان 16آذر تا خیابان دانشگاه بر روی نرده‌های دانشگاه تهران نصب کند. ولی آنچه در این خیابان هنر به نمایش درآمده، عکس‌هایی دارای شناسنامه و آرم سازمان فرهنگی هنری شهرداری تهران است که چاپ آنها کیفیت رنگ‌شان را به خوبی نمایان نکرده است.بایرامی هنگامی که همین مجموعه عکس‌های حج خود را در خانه هنرمندان ایران به نمایش گذاشت، گفته بود که اعراب عربستان با عکس مخالف هستند و به‌واسطه همین نگاه تا به حال هیچ عکاس ایرانی و خارجی نتوانسته است از مناسک و داخل مسجدالحرام عکاسی کند. به همین دلیل هر عکسی که از حج موجود است، منحصر به تصاویری است که از بیابان‌های اطراف و گلدسته‌ها گرفته شده و او برای این که بتواند چنین مجموعه‌ای را گردآوری کند، مجبور بوده دوربین را زیر لباس احرام مخفی کند تا نداشتن مجوز او را دچار دردسر نکند.
اما این بار عکس‌های حج برای کسانی که پایشان به خانه هنرمندان می‌رسد به نمایش گذاشته نشده، وی با هدف خارج کردن هنر از چارچوب محدود گالری‌ها و تغییر گرافیک بصری شهر این نمایشگاه را در خیابان انقلاب برگزار کرده است.او می‌گوید که این نمایشگاه به پیشنهاد خودش در مرکزی‌ترین نقطه شهر برگزار شده است: «خیابان انقلاب علاوه بر مرکزیت و شلوغی یکی از مهمترین خیابان‌های تهران است که هم از نظر علمی، فرهنگی و مذهبی مورد توجه مردم است. دانشگاه وجه علمی و برگزاری نماز جمعه به عنوان وجه مذهبی آن مدنظر بوده است».این عکاس ادامه می‌دهد: «اغلب شیوه‌ای که برای تبلیغ مذهب به کار گرفته می‌شود بیشتر جنبه مداحی به صورت ضعیف دارد. من در این عکس‌ها به شیوه مستند اجتماعی نشان داده‌ام که می‌توان مسایل دینی را به شکل درستی از طریق عکس نشان داد تا دانشجویان و سایر اقشار جامعه به این نگاه برسند که با زبان هنر نیز می‌توان به مفاهیم دینی رسید».
عکس‌های حج که اکنون در خیابان انقلاب است، قرار است در پارک‌ها و فرهنگسراها نیز به نمایش گذاشته شود و به جای نمایشگاه کنونی خیابان انقلاب، نمایشگاه دیگری با تم نیایش‌های ایرانی در همین مکان برپا می‌شود.
عکاس آیین‌های حج متنی را نوشته و به همراه عکس خود در ابتدای این گالری خیابانی نصب کرده است:
«اول راهنمایی با پول...
دوم راهنمایی با پارتی...
و سوم راهنمایی را با پررویی و کتک قبول شدم.
پس از ترک تحصیل در کارگاه پدرم مشغول لوله‌کشی شدم و مدرک سیکلم را گم کردم.
از اینکه درس نمی‌خواندم بسیار خوشحال بودم.
یک روز دوستم در راه‌پله دوربین را به دستم داد و گفت: برو از اعزام بسیج به جنگ عکس بگیر من ماندم و یک دوربین که بلد نبودم درش را باز کنم.
خلاصه عکاسی را پیش خودم آموختم و از دانشگاه خودم فارغ‌التحصیل شدم.
شوخی شوخی عکاس شدم و خودمو تحویل گرفتم. مادرم می‌گفت اگر عکاس بشی از راه به در شی شیرمو حلالت نمی‌کنم.
امیدوارم با دیدن این عکس‌ها منو دعا کنه».